Vásit historjjá sámi vánddardeami birra Amerihkái čájálmasas Varraluottat/Blodspor Nationálagirjerádjosis
Varraluottat/Blodspor, čájálmas man Tromsø-kompaniet Ferske Scener lea erenoamážit ráhkadan, deavdá Nationálagirjerádjosa lávvardaga skábmamánu 29. b. Vánddardeapmi Sámis USA:i ja norgalaš migrašuvdna Sápmái lea vuolggasadjin go geahččit bovdejuvvojit searvat lanjaide mat dán čájálmassii leat rievdan Sápmin, USA:N … ja boahtteáigin.
– Čájálmas gaskkusta historjjá áibbas ođđa ja earálágan hámis. Dáppe sáhttet geahččit ieža searvat aktiivvalaččat amas, muhto dehálaš oasis, kulturhistorjjás, dadjá Eirik Kydland, guhte jođiha redakšuvnnalaš gaskkusteami Nationálagirjerádjosis.
Lea gehččiid vásáhus mii lea guovddážis, ja searvvaš go olmmoš báikkis dahje digitálalaččat, de dáhpáhuvvet vuorddekeahtes dáhpáhusat dán eahkeda.
– Mii geavahat persovnnalaš historjjáid suokkardit stuorát servodatgažaldagaid, nu mo kultuvrra, identitehta ja genetihka ovttas gehččiiguin, muitala Kristina Junttila Ferske Sceneris.
Sámi vánddardeapmi USA:i ja norgalaš migrašuvdna Sápmái
Sápmelaččat ledje daid máŋgasiid searvvis geat manne Amerihkái go lei álbmotvánddardeapmi dohko gaskal gaskal 1825 ja 1930, dávjá guovlluide gos eamiálbmogat jo orro. Sápmelaččat eai registrerejuvvon sierra joavkun migrašuvdnadokumeanttaide, muhto meroštallo ahte dán áiggi leat gaskal 30.000 ja 70.000 «sámerihkálačča».
Eai leat máŋggas geat dihtet migrašuvnna birra mii lei Lulli-Norggas Sápmái 1800-logu álggogeahčen. Vuostedeattan álbmotvánddardeapmái olgoriikii, ja nannen dihte rádjaguovlluid, ávžžuhuvvojedje ollu norgalaččat fárret davás. Dávjá fállojuvvojedje hálbbes eananopmodagat guovlluin mat árbevirolaččat ledje badjeolbmuid guohtuneatnamat ja gos ledje valjis luondduriggodagat.
Oasálaččat ja eahkeda prográmma
Oasálaččat leat Sigbjørn Skåden, Kristin Bjørn, Kristina Junttila ja Bernt Bjørn, guosseartisttaiguin Nils Peder Andersen Gaup ja Charlotte Bendiks.
Maŋŋá čájálmasa bovde Nationálagirjerájus immigrántafestii DJ Charlotte Bendiksain ja Peder Niilas Tårnevikain.
Varraluottat/Blodspor lea oassi Ferske Scener konseapttas Blodklubb, «klubba buohkaide geain lea varra». Lea Ferske Scener mii lea buvttadan Varraluottat/Blodspor Nationálagirjerádjosa ovddas, ja lea oassin čalmmustahttit 200-jagi ávvudeami norgalaš álbmotvánddardeamis Amerihkái.
Kulturráđđi lea dorjon čájálmasa ruđalaččat.
Goas, gos ja bileahtat
Varraluottat/Blodspor čájehuvvo Nationálagirjerádjosis skábmamánu 29. b. dii. 19–21.
Buot bileahtat boahtit vásihit čájálmasa Nationálagirjerájus leat vižžojuvvon, muhto čájálmasa sáhttá vásihit digitálalaččat maid. Leat ain moadde bileahta čájálmasa digitála oassái.
Diŋgo digitála bileahta dáppe (nuvttá).
Mediat geat háliidit boahtit observatevran sáhttet váldit oktavuođa e-poastta bokte presse@nb.no.
