In nomine sancte et indiuidue Trinitatis, Patris et Filij et Spiritus sancti, amen.
Quoniam, ut experiencia rerum magistra docet, concordia minime res crescunt, discordia
autem maxime dilabuntur, idcirco pro concordiarum, pacis et amiciciarum continuacione,
auctore Deo, inter serenissimos principes et dominos, Ericum Dacie, Swecie, Norwegie,
Sclauorum Gothorumque regem et Ducem Pomeranie, ex vna, et Hinricum Anglie et Ffrancie
regem ac dominum Hybernie, ex altera partibus, vtriusque successores, heredes, regna,
terras, dominea, homines, vasallos, ligeos et subditos quoscunque, tam posteros quam
presentes, nos Johannes Roschildensis et Thomas Strengenensis, diuina miseracione
ecclesiarum episcopi, Arnoldus electus confirmatus ad ecclesiam Bergensem, Absolon
Petri, Ericus Nicolai, Benedictus Stenonis, Anundus Sture et Esgerus Brock, milites
ad hoc specialiter per serenissimum Dacie etc. regem prenominatum deputati, ex vna,
et nos Robertus Schottesbrok, miles, ac magister Willelmus Spreuer, legum doctor,
graciocissimi dominj nostri Hinrici Anglie et Ffrancie regis cristiannissimj ambasiatores
et nuncii speciales, ex altera partibus, auctoritate et vigore procuratoriorum et
potestatum nobis a regalibus sedibus hinc inde commissorum, quorum copie ad maiorem
euidenciam presentibus inseruntur, materiam damnorum, grauaminum, jniuriarum, discordiarum
et displicenciarum quorumcunque inter predictorum regum homines et subditos in hunc
diem ortorum, illatorum et passorum, inter nos amicabiliter tractauimus laborauimus,
et ad infrascriptos articulos concorditer, quantum per nos est, appunctuauimus; submittimus
tamen ipsos humiliter regum et dominorum nostrorum predictorum ratihabicioni, approbacioni
et consensui, ut ipsis et eorum
regalibus sedibus eciam in hoc debitus honor et reuerencia merito deferantur. Tenores
vero dictorum procuratoriorum sequuntur et sunt tales. Ericus Dei gracia Dacie, Swecie,
Norwegie, Sclauorum Gothorumque rex et dux Pomeranie vniuersis et singulis, ad quos
peruenerit presens scriptum, salutem in Domino. Noueritis, quod nos venerabiles patres,
dominos Johannem et Thomam, Roskildensis et Strengenensis ecclesiarum episcopos, Arnoldum
electum confirmatum ad ecclesiam Bergensem, Absolonem Petri, Ericum Nicolai, Benedictum
Stenonis, Amundum Sture et Esgerum Brock, milites, consiliarios nostros dilectos,
fecimus, creauimus, consti tuimus et ordinauimus nostros veros, legitimos et indubitatos
procuratores, actores, negociorum gestores ac commissarios speciales, ad tractandum,
disponendum, faciendum, contrahendum, ineundum et concludendum, perpetuo uel ad tempus,
pro nobis et nostro nomine regnisque et domineis nostris, ac successoribus nostris,
hominibus, vasallis et subditis quibuscunque, cum venerandis viris, dominis Roberto
Schottesbrok, milite, et magistro Willelmo Spreuer, legum doctore, serenissimi principis,
dominj Hinrici Anglie et Francie etc. regis, fratris nostri carissimj, ambassiatoribus
et nuncijs ad hoc specialiter deputatis et destinatis, pro parte eiusdem regis, fratris
nostri, pro ipsius regnis, terris, domineis, successoribus et heredibus, necnon vasallis
et subditis quibuscunque, quoscunque tractatus, confederaciones, conuenciones, pacciones,
amicicias, federa, alligancias et ligamina, et generaliter omnia alia et singula,
que in premissis necessaria fuerint seu quomodolibet oportuna, prout predictis nostris
deputatis consiliarijs et commissarijs visum fuerit expedire; dantes et concedentes
cisdem tenore presencium plenam potestatem et speciale mandatum premissa omnia et
singula cum dependentibus, emergent#ibus, jncidentibus et annexis tractandi, faciendi,
contrahendi, stabiliendi, vallandi et roborandi, prout ipsis aut eorum maiori et saniori
parti magis visum fuerit expedire. Promittimus insuper in verbo regio nos ratum, gratum
et firmum perpetuo habituros, quicquid per ipsos circa premissa omnia et singula tractatum,
jnitum, concordatum, firmatum, roboratum et eciam vallatum fuerit et conclusum. Jn
cuius rei testimonium presentes nostras literas fieri et secreti sigilli nostri appensione
iussimus communiri.
Datum in castro nostro Calundeborgh anno a natiuitate Dominj M
occcc
oxxxii
o, mensis octobris die xxviii. Hinricus Dei gracia rex Anglie et Ffrancie et dominus
Hybernie omnibus, ad quos presentes littere peruenerint, salutem. Sciatis, quod nos
de discrecione dilectorum et fidelium nostrorum Roberti Schottesbroke, militis, et
magistri Willelmi Spreuer, legum doctoris, plenarie confidentes eosdem Robertum et
Willelmum fecimus, constituimus, creauimus et ordinauimus nostros veros, legitimos,
sufficientes et indubitatos procuratores, actores, negociorum gestores ac eciam nuncios,
ambasiatores et comissarios nostros speciales, videlicet ad tractandum, ordinandum,
disponendum, ineundum, faciendum, contrahendum et concludendum, perpetuo uel ad tempus,
nostro nomine et pro nobis, regnis et dominiis nostris, pro nobis et successoribus
nostris, ac pro nostris vasallis et subditis, cum serenissimo principe, fratre et
auunculo nostro carissimo, rege Dacie, Norwegie, Swecie etc., ipsiusque regnis et
dominijs, heredibus et successoribus suis, ac pro suis vasallis et subditis, necnon
cum ipsius regis procuratore seu procuratoribus nuncijsque specialibus, ab eo habentibus
ad infrascripta, plenam et sufficientem potestatem, quoscunque tractatus, confederaciones,
pacta, conuenciones, alligancias, amicicias, pacciones, promissiones, federa et ligamina
quecunque et omnia alia et singula, que in premissis et circa premissa necessaria
fuerint seu eciam oportuna, prout ipsis procuratoribus, ambasiatoribus seu commissariis
nostris visum fuerit expedire. Damus insuper et concedimus dictis procuratoribus seu
commissarijs nostris plenam et liberam potestatem et speciale mandatum premissa omnia
et singula cum dependentibus, ex eis emergentibus, jncidentibus et connexis, faciendi,
firmandi, roborandi ac eciam vallandi per juramentum uel juramenta aut alias, prout
predictis ambasiatoribus, proauratoribus seu nuncijs nostris visum fuerit expedire.
Que omnia et singula supradicta per prefatos procuratores, commissarios seu nuncios
nostros tractata uel tractanda, firmata uel firmanda, roborata uel roboranda, seu
alias facienda in premissis et circa ea ac eorum quodlibet, promittimus nos in verbo
regio ratum, gratum et firmum perpetuo habituros ac eciam jnuiolabiliter obseruaturos.
Jn cuius rei testimonium has literas nostras fieri fecimus patentes. Teste me ipso
apud Westmonasterium xxi:a die Julii, anno regni nostri decimo.
Tenores predictorum articulorum secuntur in hec verba: 1. Articulus primus, de dampnis,
jniurijs et contumelijs illatis per Anglicos venerabilibus dominis et patri Audoeno,
episcopo Staffuangrensi, Endredo Erlendson, militi, ceterisque regni Norwegie consiliarijs
et nobilibus, anno proxime preterito in via veniendi ad vocacionem regiam versus ciuitatem
Haffnensem pro tractatibus pacis et amiciciarum inter regna predicta Dacie videlicet
et Anglie etc., prouideat serenissimus rex Anglie et Francie etc., cum suo venerando
consilio, quatinus fiat diligens et effectualis inquisicio de hijs, qui huiusmodi
rem illicitam commiserunt, et in quos fines seu portus Anglie intrauerunt. Et subditi,
circa fines seu portus huiusmodi demorantes, vlterius jnuestigent et et exponant,
qui et cuius condicionis fuerint, et ubi, moram trahere consueuerint, et nunc morantur.
Et sic serenissimus Anglie etc. rex extorqueri faciat de talibus jniuriantibus emendam
et satisfaccionem iustas et honestas, dominis predictis de Norwegia, qui sic sub bona
fide et regia vocacione dampnificati necnon jniurijs et contumelijs affecti sunt,
faciendas, adeo ut regi vocanti nel materiam istam agentibus imputandum, non veniat,
ut eciam in eo precipue fraterna et regalis caritas ostendatur. 2. Articulus secundus,
de dampnis, jniurijs, grauaminibus per Anglicos in terris Jislandie, Halghalandie,
Finmarchie et ceteris terris ac portubus prohibitis in regno Norwegic, postquam magister
Willelmus Spreuer, legum doctor, et Johannes Grymmesby, armiger, anno preterito fuerunt
hic Haffnis, illatis, et presertim si, ut fama tenet, venerabilis in Christo pater,
dominus Johannes, episcopus Schalholtensis in Jislandia, uel sui familiares anno currenti
dampna uel jniurias perpessi sint, prouideatur effectualiter per regem Anglie etc.
suumque regale consilium, quod horum actores, si qui reperiri uel deprehendi possint,
ita legali et racionabili pena castigentur, prout fraternus regum amor requirit, et
transgressorum pena alijs transeat in exemplum. Alias verisimiliter pertimetur, quod
pax et amicicie inter reges et regna predictos sic solide seruari non possunt, quemadmodum
vtilitas reipublice et fraternalis regum amor expostulat et requirit. 3. Articulus
tercius, de hominibus, quos Anglici abduxerant de regnis Dacie, Swecie et Norwegie,
specialiter autem de terris Jislandie, Ffinmarkie, Halghalandie et alijs quibuscunque
terris regni Norwegie, prouideat cum effectu rex Anglie etc. jllustrissimus,
vnacum venerando consilio suo, quod huiusmodi abduct absque fraude, dolo et quouis
quesito colore, vbicunque et apund quoscunque sunt aut reperiri possunt in Anglia,
liberi dimittantur, sic quod proprias eorum terras natiuas uel alias, vbi placuerit,
ad et in Regna Dacie, Swecie Norwegie expedite et absque impedimento quolibet, cum
primum voluerint, reuerti poterint, et laborum ac seruiciorum suorum premia congrua
consequi cum effectu. Et articulus iste publice proclamari ac notificari debet per
ciuitates, villas et loca jnsignia Anglie infra annum a die dati presencium, sic quod
iste idem articulus ad dictorum abductorum noticiam indubitanter valeat deuenire.
4. Articulus quartus, de hominibus in regno Norwegie ab Anglicis jniuriose et jniuste
interfectis, si qui tales sint, prouideatur per regem Anglie suumque venerandum consilium,
quod eorum hercdibus et propinquis querulantibus emenda et satisfaccio congrue ab
interfectoribus prebeantur et effectualiter impendantur. Si eciam illi de Norwegia
spoliati fuerint bonis suis per Anglicos, quorum actores sunt manifesti, prouideat
rex Anglie cum suo venerando consilio, quod superinde querulantibus conueniens et
racionabilis satisfaccio tribuatur. Super dampnis autem, que mercatores Anglie jrrogauerant
fisco regni Noruegie, quantum ad eius annuas pensiones et tributa, scribit rex Dacie,
Swecie, Norwegie etc. jllustrissimo regi Anglie etc. amicabiliter sicut fratri. 5.
Articulus quintus, si qui de Anglia dampna, jniurias seu alias indebitas hominum occisiones
in finihus aut terris regni Norwegie a subditis regis Dacie etc. citra tempus, quo
fuerunt hic Haffnis anno preterito magister Willelmus Spreuer, legum doctor, et Johannes
Grymesby, armiger, perpessi sint, prouideatur effectualiter per regem Dacie etc.,
quod eorum heredibus et propinquis querulantibus fiat emenda, prout equum fuerit atque
iustum. 6. Articulus sextus, ad laudem et gloriam omnipotentis Dei, per quem reges
regnant et regna subsistunt, sueque celestis curie, vniuersis christifidelibus, presertim
in hijs orbis finibus, specialiter autem serenissimis principibus, dominis Erico Dacie,
Swecie, Norwegie illustrissimo, necnon et Hinrico Anglie et Francie christianissimo
regibus, eorum consiliariis, ceterisque prelatis et nobilibus regnorum predictorum,
ad gaudium et complacenciam, regnis ipsis et eorum jnhahitatoribus ad pacem, quietem,
amiciciam,
profectum et eterne vinculum caritatis, predictis quinque articulis in forma, qua
premittitur, obseruandis, ffirmamus, contrahimus et in perpetuum, auctore Domino,
duraturum stabilimus et solidamus inter prefatos jllustrissimos reges eorumque heredes
et successores, regna, terras, dominja quecunque, necnon vasallos, homines et subditos
quoscunque, tam posteros quam presentes, pacis, amiciciarum, ligarum, federum et concordiarum
vinculum sempiternum, integrum et perfectum, sic quod dominus rex Anglie et Ffrancie
etc. ex omni corde suo amabit regem Dacie, Swecie, Norwegie etc., eritque eidem et
succesoribus suis bonus, fidelis et perpetuus amicus, et non procurabit aut inferet,
nec, quantum in eo erit, vllo vmquam tempore inferri consenciet eidem regi, regnis
terris, dominijs, ligeis seu vasallis suis dampnum aliquod in personis uel rebus,
et presertim ac in specie, quod non consenciet, nec, quantum in eo erit, permittet
subditos suos eciam ad vadia seu stipendia sua propria uel alterius cuiuscunque transire
in obsequium uel auxilium cuiuscunque dominj uel persone aduersus seu contra prefatum
regem Dacie, Swecie, Norwegie etc., suos successores, regna, terras seu dominja sua.
Si quis autem subditorum suorum contrafecerit, puniet eum rex Anglie etc. et puniri
faciet tamquam sibi rebellem, inobedientem ac regie maiestatis offensorem. Ac insuper,
si quid dampni uel preiudicij tractari, auisari seu proponi nouerit aut intellexerit
contra predictum regem Dacie, Swecie, Norwegie etc., suos successores ac ipsorum honorem
et statum, quamcicius commode poterit, ipsis hoc intimari faciet et procurabit. Et
eodem modo per omnia dominus rex Dacie, Swecie, Norwegie etc. ligas obseruabit domino
regi Anglie et Ffrancie etc., prouiso tamen, quod, presentibus alligancijs non obstantibus,
possit et valeat rex Dacie, Swecie, Norwegie etc. juuare dominum summum pontificem,
pro tempore, sanctam Romanam ecclesiam, reges Romanorum, Hungharie atque Polonie,
necnon et magistrum ordinis sancte Marie Theutunicorum in Prusia et eorum quemlibet
ac ipsorum successores et regna atque terras; similiter cauto, quod, hijs alligancijs
non obstantibus, possit et valeat dominus rex Anglie juuare dominum papam, sanctam
Romanam ecclesiam ac Romanorum et Portugalie reges et eorum quemlibet ac eorum successores
et eorum regna, dominja atque terras. Ceterum mercatores et alii vtriusque partis
homines ac subditi confidenter et pacifice tam per terras quam per mare se
mutuo visitare possunt in locis et portubus non prohibitis, suasque mercancias legaliter
exercere, jta tamen, quod faciant et exhibiant debita vniuscuiusque loci, ad quem
peruenerint, secundum quod ibidem debeat exhiberi. Caueant nichilominus omnino mercatores
et alij quicunque homines et subditi regis Anglie et Ffrancie etc., ne de cetero sub
pena amissionis vite et bonorum visitare presumant terras Jislandie, Ffinmarchie,
Halghalandie seu alias quascunque terras prohibitas aut portus illegales in regnis
Dacie, Swecie et Norwegie. Similiter caueant homines et subditi regis Dacie, Swecie,
Norwegie etc. sub pena premissa terras seu portus prohibitos et illegales regis Anglie
etc. visitare, nisi hos uel illos euidens maris periculum aut tempestatum impulsus
coegerint, vbi tunc sub pena predicta minime mercari licebit. 7. Articulus septimus.
Si contigerit in futurum, quod absit, alicuius parcium predictarum homines aut subditos
alterius homines uel subditos notabiliter grauare seu dampnificare, propter hoc predictarum
pacis et amiciciarum vinculum inter sepedictos reges, eorum successores et regna minime
dissolui uel rumpi debet, quin pocius in suo vigore stabiliter permanere. Sed pars,
que huiusmodi dampna seu grauamina intulit, ubi et quando deprehensa uel impedita
fuerit, castigari et satisfacere debet iuxta leges terre, vbi talia dampna seu grauamina
fuerint perpetrata. Si quis autem regum predictorum aut eorundem successorum requisitus
iuste satisfaccionis complementum de reis ministrare noluerit, seu alias dissimulauerit,
extunc culpa sibi non immerito veniet imputanda. Jn finem et effectum, ut predictarum
pacis et amiciciarum vinculum eo firmius atque solidius seruari et manuteneri valeat
inoffensum, hos pretactos articulos sub modo et forma premissis nos supradictorum
regum deputati commissarij et nuncij ad ipsorum ratihabicionem ac confirmacionem pleniorem
ita appunctuauimus, sperantes firmiter, quod eorum magnificencie sic illos seruare
et per eorum homines ac subditos seruari facere uelint, ac regijs hincinde literis
confirmare. Quod si facere recusauerint, aut eorum alter recusauerit, nichilominus
stabunt inter dictos reges, eorum succesorses, regna, dominja, vasallos, homines et
subditos firme et solide pax et amicicie. Et si qua parcium predictarum alteram super
iam predictis dampnis, offensis uel jniurijs impetere voluerit, fiat conquerentibus
hincinde iusticia iuxta qualitatem
et quantitatem excessuum ac leges terrarum, ubi excessus jidem sunt commissi. Specialiter
autem prouidere et consulere dignetur rex Anglie serenissimus effectuali conplemento
iusticie indempnitati et subditorum regni Norwegie, ne sic de cetero, sicud hactenus,
multis iam retroactis temporibus, corona ledatur, et subditi per illicitas Anglicorum
nauigaciones ad terras regni Norwegie prohibitas molestentur. Nequaquam enim, saluis
honore regio, legibus et libertatibus eiusdem regni, sicud nec prefatarum pacis et
amiciciarum vinculo et alligancijs, sustineri uel dissimulari poterint amplius huiusmodi
nauigaciones Anglicorum ad sepedictas terras prohibitas et exinde secuta dampna et
lesiones corone, necnon inuasiones et offense subditorum. Acta sunt hec in ciuitate
Haffnensi, Roschildensis diocesis, anno ab incarnacione Dominj millesimo quadringentesimo
tricesimo secundo, mense decembris, die vicesima quarta. Et in maiorem euidenciam
confecte sunt desuper due scripture dentate, eiusdem tenoris, manus et sensus omnino,
nisi quod in earum vna anteponitur nomen et tytulus regis Dacie, Swecie, Norwegie
etc. et eius procuratorium, et in altera nomen et tytulus regis Anglie et Ffrancie
etc. cum procuratorio suo. Et hec sigillata sigillis nostrorum Roberti militis et
magistri Willelmi doctoris prefatorum jn fidem et testimonium premissorum etc.