Om deris gamle oc ny privilegier fra førsten hid indtil.
Tunsberg anno 1278
1
Magnus Dei Gratia Rex Norvegiæ universis Christi fidelibus, ad qvos præsentes literæ
pervenerint, Salutem in Domino Sempiternam. Decet Regiam Majestatem illos præcipuis
beneficijs honorare, qvorum fiducia longo experimento probata, Regium Honorem et ulitatem
subjectorum cum summa intentione desiderat et procurat, ad instantiam itaque et petitionem
prudentum virorum Consulum et communitatum multarum Civitatum maritimarum teuthonicæ,
et præcipue ad supplicationes specialium amicorum nostorum advocati Consulum et communitatis
Civitatis Lubiciensis nobis per viros providos et Honestos Dominos Hinricum Stenecken
et Alexandrum Consules præfatæ Civitatis Tunsbergis, porrectas pro hoc etiam ex parte
ejusdem Civitatis Lubicensis specialiter destinatos dignum duximus qvasdam immunitates
mercatoribus lingvæ teuthonicæ Hospitibus et advenis Regnum nostrum cum Mercimonijs
freqventatibus ad Dei Honorem et eorum utilitatem ex nostra manificentia elargiri.
In primis igitur ex speciali gratia indulsimus de consilio discretorum Regni nostri,
qvod prædicti Mercatores Hospites et advenæ, qvi non conducunt Hospitia ad annum vel
dimidium, ad excubias nocturnas non cogantur. Item, annuimus et multum approbamus,
qvod perjuri et infames personæ contra eos in causis nullatenus in testes producantur.
Præterea in signum uberioris gratiæ et favoris concessimus, qvod libere possint emere
in pontibus, plateis vel facellis omnes minutas res, qvæ vulgariter Sma Waringe nuncupantur.
Coria etiam cujuslibet generis dummodo simul reperta non constituant decadem, et butijrum
si novem cophinos non excedat, toto tempore a festo Beati Halvardi usque ad festum
Assumptionis Virginis gloriosæ. Concessimus etiam, qvod prædicti Mercatores Hospites
et advenæ sint liberi a tractatione navium, nisi fuerint adeo magnæ, ut ipsorum et
aliorum commune auxilium merito exigatur, qvo casu amicabiliter et sine ulla exactione
ad hoc reqvirantur. Tribuimus etiam et benigne concesimus
qvod Baliui nostri et cæteri officiales non possint interdicere mercatoribus ultra
tres dies vendere res suas qvibus velint. Dictos tres dies ab illo tempore computandos
qvo dicti Mercatores nunciaverint Baliuis nostris et officialibus se tales res habere
venales, infra qvos etiam eosdem mercatores certificent, qvæ ad opus Regium pro certo
precio voluerint retinere. Et hæc locum habeant, nisi fiat prohibitio generalis super
rebus de loco ad locum deportandis, vel non deducendis. Concessimus insuper, qvod
et firmiter observari percipimus, qvod omnes teuthonici naufragium patientes libere
fruantur rebus suis, qvas Dei auxilio et suis laboribus obtinere possunt, et salvare,
nec aliqvis eosdem ausa temerario invadere præsumat, qvousque ab eis pro derelictis
habeantur. Concessimus etiam, qvod nullus ipsorum offerens seu exhibens idoneos fidejussores
deveniendo ad judicium, et parendo juri pro qvocunque debito, vel delicto in carcerem
vel vincula detrudatur, nisi tale fuerit, ut secundum justitiam debeat capite piecti,
vel manus sibi amputari. Coeterum quia charitas docet pluribus subjectos periculis,
ampliori gratia cæteris relevandos, decrevimus in signum specialis compassionis et
amoris omnes naufragium patientes, si properiis viribus non sufficiant, habere licentiam
evocandi, qvos tantque viderint oportunos infra territorium qvod vulgariter Schiprede
dicitur constitutos, venientibus qvidem et auxilium præbentibus pro pondere cujuslibet
leste labore eorundem salvatæ sex oras noricanas tantum habituris, qvi etiam teneantur,
si commode possint ad navis salvationem et sui apparatus pro emolumento, a discretis,
qvos non tangit negotium statuendo, non venientem autem legitime tamen vocatum poena
legali coercendum. Volentes igitur hæc omnia firmiter permanere et a nemine infringi,
qvamdiu nobis et nostris conveta fides et amicitia conservatur. Præcipimus uiversalibus
Baliuis nostris et officialibus qvatenus prædictas libertates a nobis præconcessas
temere violare non præsumant, sicut nostram indignationem voluerint evitare. Insuper
ut a subditis nostris honestius et majori sollicitudine foveantur, qvos effectione
specialiori amplectimur. Iussimus universis Iudicibus Regni nostri et stricte mandavimus
ut Cives Lubicenses et res eorum ad Regnum Norvegiæ declinantes qvadam amoris prærogativa
pertractent et honorent, eisdem conqverentibus sine difficultate justitiam exhibendo
oppressores eorum aspere corrigendo, et omnen favorem et gratiam ubicunque licite
poterint et honeste. Ut autem hæc amicabilis nostra concessio
et municessio et manuuficentia firmitatem et robur perpetuum obtineat Duximus præsentem
paginam Sigilli nostri munitione roborandam. Datum Tunsbergis Anno Domini M.CC.LVIII.
15 Cal.Aug. Anno Regni nostri 15.
Auscultata et sincere fideliterque collationata etc.: 1518. 22. Maij.
2
Erici Danorum Regis Privilegium 1284 de damnis et injurijs Vandalicis civitatibus
qvondam illatis et qvod Dani regno Norvegiæ se de coetero abstineant etc.
3
Ericus Dei Gratia Danorum, Slavorumque Rex, omnibus hoc scriptum cernentibus in Domino
salutem. Conqvestum est nobis a Civitatibus Slaviæ, qvod mercatoribus ipsarum Civitatum
a Norvegiensibus gravia damna, et injuriæ sunt illatæ, verum qvia injuriæ qvorumlibet
nobis et cuilibet Christiano debent dispticere, dictis, civibus et civitatibus et
earum mercatoribus premissimus, qvod nulli de nostro domino res aliqvas deducere ad
Norvegiam, vel transferre liceat, nec non in Norvegia mercimonia exercere, si vero
aliqvis mercatorum nostrorum contra hanc prohibitionem nostram venire præsumpserit
mercimonia sua versus Norvegiam deferendo, Qvilibet si in via spoliatus feurit, protestamur,
qvod hoc per nos non debet qvoqvo modo vindicari. Nos nichilominus dictis Norvegiensibus
ad Dominum nostrum veniendi, et in villis nostris forensibus et portibus ipsis contiguis
morandi, et mercimonia sua exercendi usque ad octo dies post festum Pentecostes jam
instans plenam securitatem concessiumus et liberam facultatem. Si vero ipsi Norvegienses
cum praedictis Civitatibus ante dictum terminum concordare non poterint, sæpedictis
etiam Civitatibus Promisimus, qvod ipsi mercatores de Norvegia in Regno nostro mercimonia
sua postmodum nullatenus debeant exercere, donec tam nobis et nostris, qvam dictis
Civitatibus pro injurijs nobis et ipsis illatis a Domino Rege Norvegiæ illustri plenum
fieri poterit justitiæ complementum. Datum Ottoniæ M.CC.LXXXIV. in Vigilia beati Andreæ
Apostoli. Præsentibus venerabilibus patribus et Dominis Jacbo Slesvicensi Cancellaris
nostro, Johanne Ottoniensi Episcopis, Alberto Comite de Eversten, Henrico Comite de
Glichen, Domicello Jacobo Comite Hollandiæ, Uffone Dapifero nostro,
4
Stigoto Marschalco nostro Laurentio Tuchesen, Nicolao Knutsen, Petro Jacobsen advocato
Feoniæ Johanne Joensen.
Litteræ orginales sunt apud Consulatum Lubeç.
Ericus Tunsberg Anno 1294.
In nomine Domini Amen. Nos ericus Dei Gratia rex Norvegiæ et Haqvinus eadem gratia
Dux Norvegiæ, notum facimus universis, qvod veniente ad præsentiam nostram apud Tunsberg
circa festum, Pentecostes sub Anno Domini M.CC.XCIV discreto viro et Honesto, Johanne
Runesse nuncio et procuratore Civitatum Lubeck: Rige et teuthonicorum in Visby inter
nos et subditos nostros et dilectos nobis cives Bremenses ex parte una, et prædictas
civitates nec non et civitates Campen, Stoveren, Wismer, Rostock, Strahlsunt, Gripeswaldt,
Stettijn et Tangelem, acearum incolas ex altera, taliter exstitit placitatum qvod
casuæ contra nos et subditos nostros motæ, qvæ propter aliqvorum absentiam actorum
videlicet, vel reorum ad præsens decidi non poterant justo modo apud prædictam villam
Tunsbergensem qvoad illos qvi ex parte altera commorantur circa festum beati Johannis
Baptiste proximo futurum tractari debent et legitime diffiniri. Promisit nobis insuper
supra scriptus procurator et nuncius nomine procuratorio Civitatum prædictarum, qvod
nobis et subditis nostris ac civibus Bremensibus debet justitiæ complementum fieri
super causis et qverimonijs, qvas habemus contra dictas civitates, vel earum aqliqvas
aut aliqvam seu incolas earundem, qvandocunque consules civitatis contra qvam vel
contra cujus incolas movebuntur qverimoniæ, fuerint reqvisiti. Debet insuper inter
prædictarum civitatum ac Bremensis civitatis in colas sicut inter nos et ipsas civitates
esse vera concordia et stabilis amicitia, ubqicunque convenerint, fruique debent hinc
et inde libertatibus et immuntatibus qvas hactenus ullo tempore liberius habuerunt.
Ad hæc compositionem Calmariniæ factam inter nos et supra scriptas civitates firmiter
observare volentes et inviolabiliter eandem tenore præsentium confirmamus. Volentes
insuper dictarum civitatum incolas universos, qvi regnum nostrum mercandi causa tamqvam
hospites duxerint freqventandum, amplioribus privilegijs munire de gratia speciali,
ut cognoscant se ad nostra beneplacita eo fortius obligatos, eisdem infra scriptas
gratias decrevimus liberaliter concedendas, in primis qvod, cum ad civitates vel villas
forenses regni pervenerint, licite poterunt ad pontem applicare Baliui licentia non
petita. Debent tamen eadem die vel seqventi proxima, postqvam ad pontem applicaverint,
insinuare
Baliuo nostro, qvas et qvales res apportaverant, ac res easdem transferendi de navibus
infra domos licentiam petere, qvæ non debet eis aliqvaliter denegari, hoc adjecto,
qvod Baliuus noster res illas, qvas nobis credit necessarias, primitus emat infra
triduum justo precio, et solvat precium tempore debito pro eisdem. Qvod si Baliuus
non fecerit infra triduum, vendant pstea libere cuicunque. Postqvam autem infra triduum,
vendant postea libere cuicunque. Postqvam autem infra civitatis vel villæ forensis
districtum, qvi Tackmarket dicitur, pervenerint, debent res suas venales ibidem vendere,
alioqvin easdem ducere poterint, qvocunqve voluerint extra regnum et infra, non tamen
ultra Bergas versus partes Boreales, nisi hoc alicui de speciali gratia concedatur.
Item de qvalibet nave annonam deferente ad civitates vel villas forenses regni veniente,
debitur unum melius talentum, annonæ in eadem existente pro teolonio, qvod procurator
noster eligendum duxerit excepto flore tritici, qvod flur in norico nuncupatur. Debent
etiam esse liberi de trahendis navibus nisi nostris. Si qvis autem infra Regnum Norvegiæ
decesserit, bone sua debent hæredi vero, et ejus procuratori legitimo restitui super
hoc testimoniales patentes civitates literas deferenti de qva fuerat, qvi decessit
infra Annum sc. et dimidium post diem obitus decedentis. Item ad ostendendum arma
sua, vel ad seqvendum fures ad partibulum, vel alios demnatos ad mortem non tenentur.
Item pro solutione, qvæ dicitur Ledanger immunes debent esse, qvi ante festum Nativitatis
Dominicæ cum navibus suis sunt ad viam expositi et de suis mercimonijs penitus expediti.
Qvod si postea vi tempestatis compulsi fuerint moram contrahere in aliqva civitatum
vel villarum regni, nichilominus immunes debent esse a tributo, dummodo mercantiam
suam emendo non exerceant, vel vendendo. Item merces suas domibus civitatum vel villarum
forensium reponere valent, ubi ejs videbitur opportunum, dummodo non alienent easdem
alibi, qvam in locis ad hoc specialiter deputatis. Item naves proprias locare poterunt
alijs ad loca licita, sicut præmittitur navigandas nec ad conducendum naves aliorum
aliqvatenus compellentur. Item si qvis ab aliqvo super causa pecuniaria, vel levi
crimine, pro qvo pecunia solet solvi, per modum illum impetitur, qvi Tacksatinge in
norico appellatur potest illud Tagk ferre, cum proprio domestico, et duobus compatriotis
suis navem propriam habentitus juxta pontem ad recedendum minime præparatam, qvæ ad
cautionem sufficit, pro qvantitate petita, vel emenda secundum qvalitatem criminis
exhibenda.
Item ad nocturnas vigilias et excubias non tenentur, nec in cista cujuspiam debet
fieri scrutinium, nisi contra eum de falso probabilis oriatur suspicio, vel de furto.
Præterea volumus, qvod pondus appellatum, pundare, in publico loco sub fida custodia
ponatur, ut ad illud eis libere pateat aditus, si aliqva voluerint ponderare, ac in
eadem haberi debet gravitate, sicut ab antiqvo fuerat, et in legibus continetur. Item
si naufragium passi fuerint infra terminos regni nostri, res suas per se vel per alios
colligere valeant, et rebus ipsis et navibus uti pro libito voluntatis, donec easdem
res et naves abdicaverint voluntarie, vel habuerint pro derelicto. Item si qvis nautarum
delinqvit, puniatur ipse legitime, sed non alij innocentes pro eo, nisi qvatenus puniendi
sunt illi, secundum leges patriæ, vel loci consvetudinem, in qvo delictum comprobatur
esse commissum, qvi judicio scienter subtraxerint delinqventum alicui civitatum imputabitur,
nisi justitiam facere neglexerit reqvisita. Qvisqvis etiam pro causa aliqva fuerit
accusatus, qvæ contra ipsum legitime neqveat comprobari, debet, si poterit, cum personis
idoneis consimilibus qvoad statum et conditionem incusatis, qvæ veritatem rei, de
qva qværitur, magis creduntur agnoscere, secundum arbitrium legiferi prout delicti
qvalitas exegerit, se legaliter expurgare. Alioqvin in purgatione deficienti poena
conscripta legibus infligatur. Item in causa criminali vel civili, qvando actor intentionem
suam fundare voluerit, et testes
5
producere, non nisi bonæ famæ et idoneæ personæ in testimonium admittantur. Hæc itaqve
omnia et singula superius expressa taliter duximus concedenda, si libertates omnes
ab eisdem civitatibus concessæ hominibus nostris, nec non et compositiones inter nos
et dictas civitates factæ ab eisdem firmiter observentur, et qvatenus de injurijs
damnisque nobis et subditis nostris cæterisque fautorisbus nostris ab incolis dictarum
civitatum illatis cum reqvisti fuerint statisfactum fuerit cum effectu. In horum igitur
testimonium et evidentiam pleniorem Sigilla nostra præsenti privilegis sunt appensa.
Præterea si qvis mercatorum in Norvegia merces emptas a Teutonicis datis arris, qvas
vulgariter vocant Fæstespenningk secum eodem die, qvo emerit, non asportat licitum
est ei, cujus illæ merces fuerunt, cas vendere poste cuicunque, exceptis his qvæ ad
usus nostros necessaria sunt emenda. Datum Tunsbergæ Anno superdicto in octavis beatorum
Petri et Pauli Apostolorum Anno regni nostri qvinto decimo.
Auscultata collationata 1518. 22. Maij.
Haqvini Privilegium Ansloe Anno 1306.
Universis præsentes litteras inspecturis Haqvinus D. G. Rex Norvegiæ salutem in Domino
sempiternam. Constare volumus præsentibus et futuris, qvod omnia et singula, qvæ pro
bono perpetuæ pacis et sinceræ concordiæ prius apud Calmariam, vel alibi placitata
fuerant et condicta inter Regnum Norvegiæ et civitatem Lubicensem, irrefragabiliter
et absque fictione qvalibet observare volumus, confirmamus et tenore præsentium innovamus.
Præterea si legitime probari poterit, qvod per officiales et alios subditos aliqva
sunt ablata dictæ civitatis incolis minus juste, valorem ablatorum passis damnum restitui
faciemus. Volumus in super, qvod prædictæ civitatis incolæ venientes ad civitates,
vel villas forenses alias regni nostri tanqvam hospites licite possunt ad pontem applicare
Baliui licentia non petita. Debent tamen eadem die, vel proxima seqventi, postqvam
ad pontem applicaverint, insinuare procuratori nostro, qvi deputatus est nostro nomine
specialiter ad emendum qvas et qvales res apportaverant, et licentiam petere transferendi
res hujusmodi de navibus intra domos, qvæ non debet eis aliqvaliter denegari. Hoc
adjecto, qvod procurator noster res illas, qvas nobis credit necessarias primitus
emat, si voluerit infra triduum, sicut tunc temporis inter alios communiter ibi valent,
et solvat precium tempore debito pro eisdem. Qvid si procurator noster infra dictum
terminum non fecerit, vendant postea libere cuicumque. Item si naufragium passi fuerint
infra terminos regni nostri, res suas per se vel per alios colligere valeant et reficere
naves suas ac rebus ipsis et navibus uti pro libito voluntatis, donec easdem res et
naves abdicaverint voluntarie vel habuerint pro derelicto, ubicunque etiam subditi
nostri cum prædictæ civtatis incolis in mari conveniunt, vel in terra, debent ad invicem
favorabiliter se habere sicut amici veri, pariter et fideles, ac qvælibet partium
debet alterutrum consilijs pariter et opportunis auxilijs, qvibus poterit, in sua
justitia fovere, nec aliqvaliter impedire. Mandamus igitur omnibus Baliuis nostris,
procuratoribus et alijs subditis sub obtentu gratiæ nostræ firmiter et districte,
qvatenus in præmissis nullam adhibeant
6
molitiam, negligentiam sive fraudem sicut passis injuriam noluerint totum damnum
integraliter ex proprio resarcire et ultionem Regiam protali malitia, fraude, vel
negligentia debitam
in corpore sustinere. In cujus rei testimonium Sigillum nostrum præsentibus est appensum.
Datum apud civitatem Asloensem sub Anno Domini M.CCC.VI. In festo Beati Barnabæ Apostoli
nunc Septimo Regni nostri.
Auscultata et collationata etc.:
Privilegium Magni Sveciæ, Norvegiæ et Scaniæ Regis, in qvo Mercatores Lubicenses
eundo et redeundo per flumen Ny usque ad Nogardiam liberam habent facultatem, ac in
navali periculo ibidem nulla obstacula patiantur. Trælabroch 1344.
Magnus Dei Gratia Rex Sveciæ, Norvegiæ et Scaniæ, omnibus
7
præsens scriptum cernetibus salutem in Domino sempiternam. Noveritis, qvod nos ad
instantiam honorabilium virorum dilectorum amicorum nostrorum Dominorum Constantini
et Tydemanni de Gustrowe Consulum Lubicensium communicato concilio et consensu fidelium
nostrorum, ac ominum, qvorum ad ista erat consensus reqvirendus, ipsis Burgensibus
Lubicensibus præsentibus, et futuris temporibus natis et nascituris et universis mercatoribus,
undicunque fuerint, per flumen Ny cum suis mercibus et bonis transire et redire volentibus,
liberam concedimus facultatem hujusmodi passagium sive transitum usque ad Nogardiam
exercendi pro suæ libito voluntatis, ut veniendo, morando et reduendo, tam in aqvis,
qvam in ripis in semetipsis, in bonis et reduendo, tam in aqvis, qvam in ripis in
semetipsis, in bonis et familijs suis præ nobis et omnibus Successoribus nostris ac
universis, qvi nostris sunt adstricti obedire mandatis, et præ omnibus alijs amore
nostri qvicqvam facere, vel omittere volentibus, liberi semper permaneant et securi.
Et si vel ipsum flumen Ny adeundo, ibi morando, vel per illud reduendo naufragium,
vel aliud navigale periculum perpessi fuerint, libere concedimus, qvod abinde nulla
prorsus in se, vel in bonis suis obstacula patiantur, sed qvod talia bona libere sine
qvolibet obstaculo pertineant eis expedite, ad qvos ante talia pericula pertinebant,
ad vel his defunctis aut submersis, ad eorum proximis hæredibus pari jure. Ex abundanti
præterea concedimus eis omnibus, et singulis per omnes terminos terrarum, vel Dominiorum
nostrorum omnimodam securitatem veniendi, morandi et redeundi ac recedendi, et undique
eam in naufragijs libertatem, qvod in naufragijs ipsorum bona eis attinere debeant
libere, ad qvosibus ante naufragium pertinebant, vel defunctis eis, ad eorum proximos
attineant, ad qvosibus hæreditario jure debuerint pertinere, volentes eos in cæteris
libertatibus et bonis consvetudinibus insuper conservare, qvibus nostris et Antecessorum
nostrorum temporibus in terris nostris hactenus sunt perfreti. In præmissorum autem
omnium evidentiam firmiorem sigillum nostrum præsentibus duximus apponendum. Datum
Trælaborch Anno Domini M.CCC.XLIV. die Beati Ægidij Abbatis.
Bij den Rade to Lubeck.
Ejusdem Regis Magnis Privilegium continens, qvod Lubicenses in Regno Sveciæ prædicto
a teolonio sint exempti, et ibidem non minus qvam incolæ erunt securi ac naufragia
perpessi omni libertate gaudeant, atque fruantur. Warbergh Anno 1344.
Magnus Dei Gratia Rex regnorum Sveciæ et Norvegiæ terræque Scaniæ viris prudentibus
et discretis, Præfecto, consulibus
8
et Burgensibus universis, civitatem Lubecensem inhabitantibus dilectionem in Domino
et salutem. Vestris supplicationibus nobis per Reverendos nuncios vestros Dominos
Tydemannum de Gustrove et Johannem Ruff, consules et consives vestros decenter et
honeste porrectis favorabiliter inclinati, necnon gratis ducti servitijs, qvibus nos
et progenitores nostros honorare, et nobis hactenus servire curastis vobis ex omnium
consensu consilariorum nostrorum dilectorum autoritate præsentium indulgemus et concedimus
gratiose Qvod cives vestri omnes et singuli ad regnum nostrum Sveciæ cum suis mercimonijs
ubique venientes a tributo et theolonio sint liberi penitus et exempti, nisi generaliter
qvoscumque undecumque venientes ab emptione carnium, annoæ aut rerum seu bonorum aliorum
ex certis causis per nos contigerit prohiberi, statuentes eorundem consiliariorum
nostrorum consilio et consensu, ut, siqvi de civibus vestris in regno nostro morari
aut habitare voluerint, consvetudinibus, juribuset legibus partium, in qvibus stare
habitare elegerint, utentes Sweni debebunt de cætero appelleri. Qvod etiam erga nostrates
ad vestram venientes civitatem per vos inviolabiliter volumus observari. Item si vestrorum
qvicunque in regno nostro prædicto qvamcumque passus injuriam, nec aliqvam ante suum
abhinc recessum proinde justitiam consecutis, cum vestris litteris et testimonio condigno
ad nos recurrent, nos tali super hujusmodi injuria secundum leges patriæ plenam justitiam
fieri facimus. Et hoc idem vos nostratibus penes vos passis injuriam utique facietis.
Præterea de
piratis, prope partes nostri Dominij ubicumque inventis, qvi in recenti facto fuerint
deprehensi, statim sine conqvestione et devictione qvacumque justitiam faciemus. De
non comprehensis vero in facto recenti, sed in judicio delatis et convictis fiet secundum
leges patriæ, justitiæ complementum. Insuper adventientes ad nos de vestris, per nos
et nostros ut nostrates, et venientes ad vos de nostris, per vos et vestros ut vestrates
mutua charitatis affectione scincere diligi volumus et foveri. Cæterum charissimæ
uxoris nostræ Blancka supplicationibus et precibus inclinati, ac uxoris nostræ Blancka
supplicationibus et precibus inclinati, ac solenntatibus coronationis nostrum utriusque
favore et intuitu ducti, ex Regiæ dignitatis munificentia liberaliter indulgemus et
concedimus, ut de vobis qvicumque, sub regnis nostris Sveciæ et Norvegiæ, aut terris
Scaniæ, seu Hallandiæ aqvilonaris et australis de cætero naufragium passus bona periclitata
per se, vel alios de mari libere extrahere, infra unum annum cum uno die extunc continuum,
ac bonis sic extractis plena libertate frui valeat, et gaudere, vel legimitus hæres
suus, prohibentes sub obtentu gratiæ nostræ firmiter et distrcte, neqvis advocatorum,
officialium, seu aliorum subditorum nostrorum, vos aut aliqvem seu aliqvos vestrum
contra hujusmodi nostram indulgentiam in extrahendis, deportandis aut utendis bonis
eisdem præsumat aliqvaliter impedire. Volumus etiam jura, libertates æqvas et rationabiles
inter nos et nostros, et vos et vestros firmiter observari, in qvorum omnium evidentiam
firmiorem Sigillum nostrum præsentibus est appemsum. Datum castro nostro Wardbergh,
anno Domini M.CCC.XLIV. Sabbato Trinitatis.
Literæ orginales sunt penes consulat: Lubecens:
9
Magni Privilegium Bergen Norwegen gegeben.
Universis præsentes litteras visuris vel audituris Magnus Dei Gratia Regnorum Norvegiæ,
et Sveciæ, ac terrarum Scaniæ, et Hallandiæ Rex in Domino Salutatem sempiternam. Et
qvia discreti viri Mercatores de Hansa: theutonicorum in civitate nostra
10
Bergens: existentes nobis dum ibidem moram contraximus personalem, conqvesti sunt
se expensas seu bona comestabilia ipsis pro sumptibus et ore eorum necessaria in generali
foro Bergens: ubi eis hucusque et in nullis alijs locis infra prædictæ civtatis cimites
et extra illa habere et emere convestudo et licitum fuerat pro sua pecunia Venalia
nullatenus invenire. Idcirco nos,
sideratis ipsorum tam magnis necessitatibus, eorumque pijs instantijs inclinati, et
ut ipsos amplioris beneficij et gratiæ præsidio proseqvamur ultra et supra omnia alia
privilegia, placitationes, justitias et consvetudines eorum antiqva ipsis per nos
et progenitores nostros in Norvegia datas et concessas ex speciali gratia per præsentes
duximus annuendum qvatenus omnibus et singulis Mercatoribus in Hansa theutonicorum
prædicta ad civitatem nunquam prædictam Bergensem applicantibus libere concedatur,
et liceat bona hujusmodi comestibilia ad sumptus eorum et ex pensas non tamen qvoad
venditionem seu mercaturam aliqvam emere, tam extra qvam intra fores et lmites dictos
Tachmarck prædicta civtatis Bergensis sine impetitione et reclamatione cujusqunque.
Cæterum conqverebantur nobis sæpe dicti, mercatores avod debitores eorum non curantes
litteras suas sive fidem ipsis debita sua, in qvibus eis obligabantur distinctis et
receptis ex utraque parte terminis solvere non curarant, unde eosdem mercatores magna
incommoditate et diversia sæpius et variabiliter contingebant. Nos vero incommoditate
eorum tali præcavere et obivare volentes, ut cognoscant se ad nostra beneplacita eo
fortius obligatos ex eadem nostra speciali gratia decrevimus statuendum, qvod debitores
mercatorum prædictorum cujuscunque status, aut eminentiæ, et undecunque de regnis
nostris et Dominijs fuerint elapsis solutioni ex promissionum suarum datis inter partem
utramque terminis creditori vel creditoribus suis de præfata Hansa Theutonicorum,
debita sua præscripta in præsenti contracta, vel in posterum contrahenda infra mensem
proximum post terminum suum, seu terminos elapsum, ut præmittitus sive elapsos sub
poena tredecim Marcarum et octo solidorum denariorum dictorum artigh ratione infrictionis
nostrarum litteraru ditæ vulgariter Brevabrut integraliter persolvere studeant et
affectent. Si qvis vero contra hanc nostram gratiam ausu temerario venire attentaverit,
et debita sua secundum formam et mandatum nostrum, ut præmissum est solvere non curaverit,
ex tunc thesaurario et Balivis nostris Bergens: qvi nunc stunt vel his, qvi pro tempore
fuerint, sub obtentu gratiæ nostræ firmiter et districte committimus in mandatis,
ut debita hujusmodi creditori suo seu creditoribus de prædicta Hansa tehotonicorum
juxta mandatum nostrum præmissum disponant, et si necesse fuerit acriter extorqveant
jure nostro Regio, poena videlicet supra dicta, dicta Brewabrut nullatenus prætermissa.
In cujus concessionis
evidentiam firmiorem Sigillum nostrum præsentibus est appensum. Datum in civitate
prædicta Bergen Anno Domini millesimo trecentesimo qvinqvagesimo septimo Idus mensis
Junij.
Auscultata et collationata.
Privilegium Regis Magni Haqvini Teutonics Anno 1361.
Gripheswaldj datum
11
Magnus Dei Gratia Rex Sveciæ, et Haqvinus filius ejus eadem gratia Rex Norvegiæ, omnibus,
ad qvos præsentes literæ pervenerint, Salutem in Domino sempiternam. Ad beneficiosa
opera qvæ nobis et progenitoribus nostris ad honorem nostrum Regium Honorabiles viri
Civitatum maritimarum pluries impenderunt condigno favore non immerito constuentes
ipsis et eorum
12
cuilibet gratias et libertates a nobis et progenitoribus nostris indubtas confirmare,
ipsasque meliorare in omnibus non minuere decrevimus, sed augere.Noverint igitur universi,
præsentes homines et futuri, qvod nos de fidelium et consiliariorum nostrorum beneplacito
et consensu honorabilibus viris, consulibus et universis civibus ac mercatoribus Civitatum
Romani imperij videlicet Lubeke, Hambroch, Stadis, Bremis, Wismer, Rostoch, Stralessunt,
Gripeswalt, Demijn, Ancklem, Stettijn et Colberch. Nec non universis et singulis Civitatibus
et mercatoribus Hanse Teutonicorum et eorum nuncijs per qvoscunque regnorum et dominiorum
nostrorum terminos in Flandria et Svecia, Norvegia aut alias, qvoviscunque proficsci
ad qvanscunque, Provincias cum rebus et mercimoniis suis eundi pariter et redeundi
qvorsumcunque et qvoties ipsis placaerit tam per aqvas qvam per terras, et in regnis
ac dominijs nostris undique moram faciendi, seu manendi, qvando et qvamdiu voluerint,
et mercaturas suas inibi exercendi, sub nostro hæredum et Successorum nostrorum securo
conductu liberam et plenam concedimus facultatem, et qvod per nullum advocatorum,
officialium, seu familiarium nostrorum, aut qvemqvam alium de regnis, vel in regnis
seu Dominijs nostris impediri, occupari seu molestari debeant qvovis modo. Sed dato
antiqvo et consveto theolonio ad nihilum ultra angarientur qvomodolibet vel graventer.
Promittimus insuper per præsentes, qvod si dicti cives, vel eorum aliqvi, vel mercatores
seu eorum nuncij (qvod Deus avertat) infra Regnorum et dominiorum nostrorum terminos
bona aliqva amiserint in spolio
vel rapina, aut si fortassis bona eorum spoliata in mari aut alias ad regna et Dominia
nostra perducta fuerint, contra illos injuriatores aut dictorum bonorum detentores
debito justitiæ rigore usque ad plenam restitutionem et condignam satisfactionem ac
si rapuissent res et propria bona nostra super hujusmodi violentiis et injurijs districtius
procedemus, ipsosque tam in mari qvam in regnis et dominijs seu terris nostris a piratorum
seu raptorum infestiationibus pro toto nostro posse volumus defensare. Eosdem etiam
cives, mercatores et eorum nuncios seu eorum qvemlibet intra regnorum et dominiorum
nostrorum terminos, ab omni consvetudine seu jure emendi terram sepulturæ, qvod in
vulgo, Arfkock, dicitur, liberos ammodo esse volumus penitus, et exemptos sic qvod
si ibidem aliqvem vel aliqvos mori contigerit, hæredes seu testamentarij derelictis
bonis hujusmodi defunctorum libere se intromittere et qvorsum voluerint ducere possint,
prædicto jure aut alia consvetudine non obstante. Præterea cum non sit justum afflictis
afflictionem addere, et sic plane contra Deum, conscientiam et rationem naufragorum
rapere res et bona statuimus jus et edictum perpetuo duraturum, et volumus per annem
modum firmiter observari in omnibus finibus regnorum, dominiorum nostrorum seu terrarum,
ut si qvemqvam exdictis civibus mercatoribus seu eorum nuncijs Hansæ prænotatæ intra
regnorum et dominiorum nostrorum limites vel etiam extra, ubicunque naufragium pati
contigerit, bona qvoque naufragia qvæcunque sive Wragk, aut alijs vocabulis appellentur
nostris ripis seu terris appulsa fuerint, qvæcunque bona ex illis per se vel alios
salvata fuerint, illi illis vel suis hæredibus, cujus vel qvorum hujusmodi res et
bona ante naufragium fuerant, libere pertineant,
13
ad rehabendum et possidendum ea pacifice et qviete nullo prosus ex parte nostra vel
nostrorum eis in contrarium impedimento obsistente, qvomodolibet inferendo. Si vero
aliqvis vel aliqvi aut forte omnes, qvibus hujusmodi bona ubicunque etiam passa naufragium
et ad regnorum seu dominiorum nostrorum littora appulsa pertinuerunt, submergi vel
aliter mori contigerit, nihilomnius per nos nostrosque familiares, in illis partibus
talia bona salvari faciemus, et fideliter conservari, et restitui illorum hæredibus,
aut executoribus, qvibus ante naufragium pertinebant, si qvidem infra annum et diem
venerint cum literis civitatis, sue protestantibus, qvod sunt hæredes veri aut exsecutores
ad bona hujusmodi prænarrata, omnem abusum contrarium penitus deponentes ita
tamen qvod ad hujusmodi bonorum naufragorum salvationem laborantibus dari debeat rationabile
precium pro labore. Præterea si aliqvo tempora terram Scaniæ a nobis alienatam recuperare
per Dei gratiam seu rehabere nos contingat, ex tunc ipsis et cuilibet ipsorum concedimus
atque damus, ut qvod hacentus est servatum, qvod ipsos aut ipsorum qvemqvam Schanöre
aut Falsterbode vel alias in Scania primo venientem, priusqvam hospitium suum intraverit
avnis aut alijs rebus suis privari, seu etiam qvovis modo detelliari neqvamqvam volumus
illud similiter prohibentes. Insuper concedimus, qvod ipsi et qvilibet eorum in nundinis
nostris Schanöre et Falsterbode, et in omnibus locis terræ nostræ Schaniæ vendere
possint libere pannos tam lancos qvam lineos per ulnas eos incidendo in locis, in
qvibus hoc fieri est consvetum. Præterea bona qvælibet, qvæ cum pundare vel Bijsemer,
seu cum alijs ponderibus vendi debeant, et talia bona qvælibet tam magna qvam parva
ibidem vendere liberam habeant facultatem theoloneo nostro solito nobis salvo. Emere
etiam poteunt qvæcunque venalia reperiuntur ibidem et empta educere libere prohibitione
contraria, si qva fuerit, vel alia causa qvalibet non obstante. Item concedimus ipsis,
qvod in dictis nundinis nostris terræ Scaniæ, qvælibet dictarum civitatum judicem
vel advocatum congruum ex semetipsis habere poterit, qvem duxerit eligendum, qvi qvilibet
advocatus super, sua vitta omnes et singulos ex cessus et causos suorum Burgensium
mercatorum seu nunciorum eorundem et omnium super ipsorum vitta jacentium ibidem emergentes
citra poenas manus et colli, secundum jus Lubicense et omnia alia inferiora judicia
ipsos prædictos tangentia, terminare valeat, ac de ijs debent ipsos aut ex ipsis aliqvem
ante castra nostra citare, qvod in Danico Kallen dicitur, sed unicuique contra ipsos
aut secum super sua vitta jacentes seu ubincunque alias intra dictarum nostrarum nundinarum
metas et terminos existentes agere volenti advocatus ipsorum in causis, ut præmittitur
per ipsum judicandis secundum jus Lubicense judicare debet et efficere sibi justitiæ
complementum, ita etiam qvod cum jure Danico, Empt dicitur ipsi et ipsorum seu cum
ipsis super sua vitta jacentes disponere non habebunt, et cum eodem naqvaqvam debeant
occupari. Volumus etiam et ordinamus, qvod cum aliqvis ipsorum Burgens: mercatorum
seu nunciorum ipsorum Hansæ prænotatæ in nundinis decesserit supra dictis advocatus
præfatus eu valentiores ex ipsis tunc ibidem
exsistentes bona hujusmodi defunctio proximioribus suis hæredibus, si ipsi præsentes
fuerint applicabunt, vel eis non præsentibus reddenda abinde portabunt in qvo ipsi
per aliqvem ex cujuscunque mandato vel nomine aliqvaliter impediri firmiter prohibemus.
Volumus etiam qvod bona ipsorum ibidem qvandu in curribus remanserint eadem deferre
ad navem debentibus nec
14
adhuc aqvam contingentibus fiunt et esse debent totaliter unvorfarn, ita qvod de
hujusmodi bonis absque aliqva impeditione, arrestatione seu captione bonorum facienda
theloneum dari possit. Naves etiam ipsorum, cum ibidem primum venerint omni tempore
et absque impedimento aliqvo ex parte nostra ingerendo exonerare poterunt pro ipsorum
libito voluntatis. Concedimus etiam ipsis, qvod die Dominica proxima ante diem Beati
Michaelis et non prius dictarum Civitatum Burgenses mercatores et eorum nuncij Hansæ
supratactæ novæ monetæ denarios pro theoloneo in ipsis nundinis dent et exsolvant,
et qvilibet ibi jacens debet emere pro Regum prædictorum moneta. Si vero aliqvis pro
dictorum Regum moneta non emerit nec vendiderit, et in illo facto deprehensus fuerit,
ille ad unam libram Grossorum debet deliqvisse et in vittis ipsorum nemo jacere debeat,
nisi advocati ipsorum et sui ac qvos secum duxerit ibidem admittendos in qva qvidem
vitta tabernam habere non poterunt. Sed damus ipsis plenam potestatem vendendi cervisiam
in eadem vitta sua et etiam cum amphoris mensurandi sicut hucusque fuerit observatum.
Item qvicunque ipsorum in Scania propriam Bodam habuerit eam suo proximiori hæredi
jure hæreditario relinqvet. Si autem eam ibidem vendiderit tunc eam coram Advocato
illius Vittæ, in qva Boda exstiterit resignabit. Si autem in aliqva Civitate vendiderit
extunc coram illius civitatis consilio resignabit cum protestatione litterali illius
civitatis qvod eam illic vendiderit, demonstrante, dummodo de loco sicut jus exigit,
satisfiet. Volumus insuper, ut si qvisqvam civium mercatorum, aut nunciorum prædictaturm
civitatum in regnis vel dominiis nostris deliqverit seu excessum commisserit, nullus
pro eo innocens puniatur, sed ille delinqvens debet excessum suum personaliter emendare,
nec hæredes delinqvens est, qvovis modo imputabitur civitati. Nullus etiam servus
alicujus nec nuncius bona Domini sui detesserare vel deperdere poterit qvovismodo.
Si etiam aliqvis fidelium
Vassallorum, officiatorum familiarium, aut Burgensium nostrorum ab aliqvo civium vel
nunciorum dictarum civitatum aliqvid promptis Denarijs, emerit volumus et scipimus,
qvod idem emptor cum promptis denarijs, persolvat empta benigne venditori infra tres
dies continuo subseqventes. Volumus etiam, qvod in nundinis sæpedictis et extra tempore
qvolibet ubique in Scania, et in omnibus regnis ac dominijs nostris ipsi libere et
pacifice suis mercationibus, et bonis perfruantur absque omni violentia et injuria
ipsis in his inferenda, nec non omni jure et libertate in ipsorum negotijs et causis,
prout usi sunt liberius ab antiqvo. Præterea concedimus ipsis per præsentes, qvod
cum ipsi vel aliqvis isorum ad civitates vel villas forenses regni nostri Norvegiæ
pervenerint, debitur de qvalibet navi unum melius talentum annonæ in eadem existente
pro theoloneo excepto flore trifici qvod Floer in norico appellatur, et si ipsi mercatores
memorata Hansæ ab omni Theoloneo ampliori intrando et exeundo regnum prædictum erunt
qvitipenitus et soluti. Insuper omnne novum theoloneum, qvod temporibus illustris
Haqvini Regis Norvegiæ nostri proavi charissimi felicis memoriæ ipsis civitatibus
earundem incolis et mercatoribus Hansæ prædictæ impositum fuerat, abdicamus et deponimus
per præsentes, volentes, ut ipsi et mercatores prænotatæ Hansæ
15
apud antiqvum theoloneum permaneant, qvod temporibus inditi Erici Regis Norvegiæ
solvere et dare solebant. Item qvando mercator dictæ Hansæ ad Sveciam seu Norvegiam
pervenerit, poterit res et bona sua a mari orientali ad mare occidentale per terras
ducere et tnc per aqvas velificare, cum ijsdem bonis ad mare occidentale qvorsum velit
absque damno et excessu. Cæterum poterit in prædictis regnis nostris ire seu curru
duci et debita sua emovendo et levando absque excessu. Possint etiam in regnis nostris
antedictis uni civi ibidem seu hospiti aut extraneo vendere Sal qvantumcunque voluerint,
sed non minus qvam unum navale talentum et de illis bonis nullum theoloneum dare debent.
Item potest velificare in et ad fluvium Ny ...... et ultra et undique ac ubique in
omnibus regnis et Dominijs nostris atque terris et ibi sua mercimonia exercere. Si
etiam aliqva bona ad regna nostra seu dominia perducta fuerint, qvæ dicti mercatores
ibidem vendere neqvuent, illa deducere poterunt, ubi volunt solito theoloneo nobis
semper dato. Item volumus et multum approbamus, qvod nec perjuri, nec infames viri
nec aliqvæ fæminiæ,. nec aliæ personæ dissolutæ, nec privatæ qvod dicitur lichtverdige
Lude contra
Dictos mercatores et causas eorundem in testes aliqvaliter admittant. Omnibus etiam
antiqvis privilegijs, litteris et libertatibus qvibuscunque his non expressis ipsis
civibus Lubicensibus et alijs civibus prædictis Hansæ sæpetactæ communiter vel divism
a nostris prædecessoribus et a nobis qvalitercunque datis et indultis ipsis intergraliter
semper salvis in qvibuscunque regnis, dominijs et terris nostris non volentes ipsis
in his et illis qvomodolibet derogari, in qvorum omnium robur perpetuum terstimonium
et evidentiam pleniorem Sigilla nostra una cum Sigillis infra scriptorum videlicet
Domini Nicolai Episcopi Lincopens: Erengheseli Jonsen Comitis, Nicolai Thuresen, Johannes
Hierna, Petri Bunde militum, Boen Joensen, Jundi Henningesen Armigerorum, Benedicti
Philippessen militis, Arvidij Gostafsen, Torkilli Erenghesilsen Armigerorum et Caroli
Olavesen militis ex omni nostra certa suentia et bona voluntate præsentibus litteris
sunt appensa. Datum Gripesvaldis Anno Domini millesimo trecentiesmo Sexagesimo primo
in Crastino Navitatis Mariæ Virginis gloriosæ.
Auscultata et diligenter collationata sunt hæc præscripta per me Nicolaum Reepenhaghen
Ratzeburgens: Dieg Plinum sacra imperiali autoritate Notar: et concordat sum suo vero
orginali idem protestatur manus ita mea propria 1518 den 22. Maij.
Haqvini Privilegium. Kalingborg Anno 1376.
16
Universis et sigulis tam præsentibus qvam futuris præsentes litteratis visuris seu
aduituris. Haqvinus Dei Gratia Norvegia et Sveciæ Rex Salutem in Domino sempiternam.
Universitati vestræ tenore præsentium notum facimus publice protestando qvod nos cum
honorabilibus Viris Dominis Jacobo Pleskov pro Consule, Hermanno de Ossenbrugge consule
de Lubico, Bartramo Wulffslam, Johanne Rugen proconsulibus de Strallesunt, Henrico
Schuppelenbreck consule de Gripesvolde, Johanne Wolmasten proconsule de Elwinge, Everhardo
Bossen proconsule de Campen, Johanne Menardesen cosule de Amstreledamme nuncijs Consularibus
et ambaxiatoribus ac plenipotentibus procuratoribus communium Civitatum maritimarum,
et nomine omnium earunddem videlicet Lybecke, Strallesunt, Hambrock, Bremen Rodstock,
Wismer, Gripeswolt, Stettin, Anklem, Colberch, Novestargarden et aliarum civitatum
ipsis adjacentium. Item civitatum Livoniæ videlicet Ryge, Tarbati, Revaliæ et Personæ,
ac aliarum
circumvicinarum. Insuper
17
civitatum Prüssiæ videlicet Culmis, Thoris, Elwingk, Dantzike, Koningsberck, Brunsberch
et aliarum ipsis adjancentium. Item civitatum de mari australi videlicet Campen et
aliarum in dioecesi Trajectensi sitarum, ac etiam civitatum Zelendiæ sc: Sirixze,
Brele, Middelbroch et Arnemyde, civitatumque Hollandiæ videlicet Dorderazj, Amstreledamme,
Enchusen, Veringen ac aliarum in comitatu Hollandiæ et Zelandiæ jacentium civitatum
etiam Gelriæ videlicet Hardevich, Sulphaniæ, Elbroch, Deventer, Necnon Civitatum Schanrige
et Hindelop ac omnium aliarum et singularum civitatum in ipsarum jure et confæderatione
comprehensarum de et super omnibus et singulis causis, dissentionibus, controversijs,
litigijs, adversatibus, gwerris et discordijs inter nos et regnum nostrum Norvegiæ
ac homines familiares et adjutores nostros ex una, et omnes et singulas civitates
supra nominatas et in earum jure et confæderatione comprehensas, ac ipsarum incolas
et adjutores parte ex altera, hucusque motis qvæstionibus et subortis etiam super
damnis et dispendijs ac injurijs qvibuscunque hinc inde et ex utraque parte receptis
animo debiberato ac de beneplactio et expresso consensu omnium fidelium et consiliariorum
nostrorum pro nobis et hæredibus ac successoribus, ac regno nostro Norvegiæ, ac omnibus
et singulis hominibus et incolis et adjutoribus nostris et regni nostri reconcialiavimus
et composuimus ac perpetuam pacem, concordiam et compositionem fecimus amicabilem,
ac nos et regnum nostrum ac alios supradictos cum dictis civitatibus ac ipsarum mercatoribus
incolis et adjutoribus prælibatis reconciliamus et componimus, ac amicabilem compositionem
pacem et concordiam facimus per præsentes perpetuis futuris temporibus inviolabiliter
absque dolo duraturam et per utramque partem firmiter observandam. Sic qvod deinceps
in perpetuum omnium et singularum civitatum prænominatarum et in jure earum et confederatione
comprehensarum mercatores cives Burgenses incolæ et familiares poterint civitates,
villas, portus et limites regni nostri Norvegiæ causa mercandi vel negotiandi tam
per aqvas qvam terras libere ac secure vistare, ibique bonis mercibus et rebus suis
pacifice frui essendo pro nobis ac hæredibus et Successoribus advocatis familiaribus
homnibus et incolis nostris et regni nostri, ac pro omnibus et singulis alijs causa
nostri qviqvam facere seu omittere volentibus, tam in accedendo et morando qvam etiam
recedendo tuti, tranqvilli et securi tam in ipsorum personis qvam
bonis et rebus suis. Debeant etiam prædictarum civitatum mercatores et incolæ in Regno
nostro Norvegiæ ac ipsius civitatibus, portubus, et limitibus uti et gaudere omnibus
ac singulis suis libertatibus, justitijs, privilegijs et antiqvis consvetudinibus,
qvibus ibi unqvam liberius utebantur. Cæterum ut memorati consules, cives mercatores
et incolæ omnium et singularum civitatum prænominatarum sentiant gratias nostras apud
se magis favorabiles et efficaces, et ut eos amplioris beneficij præsido gratiose
proseqvamur cum effectu ipsis omnibus et singulis consulibus, civibus et mercatoribus
prænominatarum Civitatum maritimarum ac cæteris omnibus Hansæ theutonicæ Romano imperio
subjectis omnes justitias, libertates, gratias, privilegia et antiqvas consventudines
ac litteras ipsis vel ipsarum aliqvibus communiter vel divism ab inclito Principe
Domino ac Patre nostro charissimo pie memoriæ Rege Magno ac ab alijs progenitoribus
et prædecessoribus nostris Regibus Norvegiæ qvaliterqunque datas et indultas cum pleno
consiliariorum nostrorum infra scriptorum
18
beneplacito. Ob id ut dictæ civitates nobis ac ipsi regno nostro Norvegiæ ad nostra
beneplacita eo favorabiliores reddantur, auctoritate præsentium innovamus, approbamus,
ratificamus et confirmamus, qvemadmodum ipsa privilegia plenius per se docent. Item
si contingeret qvod aliqvis intraneus vel extraneus contra nos vel leges nostras delinqveret
excendo, ob qvem excessum nobis astrictus foret ad emendam volumus et gratiose concedimus,
qvod ipsius delinqventis omnia rationabilia debita, in qvibus rite tenetur obligatus
ante omnia de bonis suis persolantur, anteqvam excessus hujusmodi nobis emendentur.
item si qvæ naves ad portum civitatum et villarum nostrarum forensium cum summo munito
Castello proprie Topcastell applicuerint, hoc ipsis esse debebit sine poena, ad pontem
tamen non applicabunt, nec ullum pontem ad terram facere debebunt nisi ante omnia
dictum Topcastell depositum sit de malo. Promittimus igitur bona fide in his scriptis
dictis Consulibus, Civibus, mercatoribus, incolis et nuncijs prænominatarum Civitatum
et earum cujuslibet pro nobis hæredibus, successoribus ac Regno et terris nostris
nec non omnibus alijs et singulis causa qviqvam facere vel omittere volentibus una
cum dilectis fidelibus consiliarijs nostris infra scriptis dictas perpetuam pacem
et amicabilem compositionem cum omnibus et singulis articulis supradictis firmiter
et inviolabiliter perpetuo observare. Unde in evidens testimonium omnium præmissorum
Sigillum nostrum, una cum Sigillis infra scriptorum dilectorum fidelium consiliariorum
nostrorum præsentibus litteris ex certa nostra scientia duximus appendendum, et nos
Agmundus Findsen, Ericus Ketilsen, Narvo Ingevaldsen et Ulpho Joensen militates. Haqvinus
Joensen, Gayto Ericksen, Alverus Haraldsen, Erlandus Philipsen et Gulgrandus Alffsen
armigeri prælibati Domini nostri Domini Haqvini Regis Norvegiæ et Sveciæ consiliarij,
qvia omnia et singula in hujusmodi litteris contenta et expressa de nostro et cujuslibet
nostrorum beneplacito et expresso consensu facta, placitata, sunt et terminata. Promisimus
et in his scriptis bona fida promittimus pro nobis et hæredibus nostris una cum dicto
Domino nostro Rege, dictarum civitatum consulibus, civibus mercatoribus, incolis subditis
familiaribus atque nuncijs dictam pacem et amicabilem compositionem perpetuo et inviolabiliter
observant, et in majoris robris firmitatem Sigilla nostra et cujuslibet nostrum una
cum Sgillo prænominati Domini nostri Regis, præsentibus sunt appensa. Datum et actum
in Kalinghbroch Anno Nativitatis Domini Millesimo trecentesimo Septuagesimo sexto
in vigilia Assumptionis beatæ Mariæ Virginis gloriosæ.
Auscultata etc.
Privileg: Magni Norveg. Svec. etc. Regis civitatibus Anze super theoloneo cujuslibet
navis in regnis ejusdem concessum, in qvo
19
etiam privilegia et libertates antecessorum confirmantur.
1393 Warbergh
In nomine Domini Amen. Nos Magnus Dei gratia Regnorum Norveg. et Svec. ac terrarum
Scaniæ et Hallandiæ Rex recognoscimus et tenore præsentium firmiter protestamur, qvod
propter gratuita servitia, qvæ nobis civitates maritimæ orientales exhibere studuerunt,
videlicet Lubeck, Hamburch, Wismar, Rostock, Stralesunt et Gripesvalt. Ipsis civitatibus
jam dictis et earum incolis, nec non universis mercatoribus de Hansa theutonicorum
ex speciali gratia et munificentia damus et concedimus per præsentes,
20
qvod cum ipsi vel eorum aliqvis ad civitates vel villas forenses regni nostri Norvegia
pervenerint dabitur de qvalibet navi unum melius talentum annonæ in ea exsistens pro
theolonio, exepto flore tritici qvod flur in Norico nuncupatur, et sic ipsi ac mercatores
memorata Hansæ ab omni ampliori theolonio intrando et exeundo regnum prædictum, erunt
qviti penitus et soluti. Præterea omne novum theolonium, qvod temporibus illustris
Haqvini
Regis Norvegiæ nostri proavi charissimi felicis memoriæ ipsis civitatibus earum incolis
et mercatoribus Hansæ prædictæ impositum fuerat, abdicamus et deponimus per præsentes,
ut ipsi et mercatores prænarratæ Hansæ apud antiqvam theolonium permaneant, qvod temporibus
incliti Erici Norv. Regis dare solebant, ut superius est expressum. Cæterum ut memoratos
amplioris beneficij et gratiæ præsidio proseqvamur, ipsis ac mercatoribus prælibatæ
Hansæ omni privilegia, libertates, placitationes, justitias et consvetudines antiqvas
ipsis a memorato Rege Erico, et alijs progenitoribus nostris concessas autoritate
præsentium confirmamus. Præcipiens per nostris theaurarijs et balivis, ut hæc omnia
præmissa fræfatis mercatoribus firmiter observentur, dumodo dicti mercatores de Hansa
eadem privilegia, placitationes, justitas et consvetudines antiqvas in diebus dicti
Domini Erici Regis et aliorum progenitorum nostrorum in Norvegia habiats et servatas
nobis et nostris servaverint, prout ipsorum tenor et vigor plenius edocet et declarat.
In cujus rei testimonium Sigillum nostrum Regni Norvegiæ præsentibus est appensum.
Datum in Castro nostro Wardberch Anno Domini Millesimo trecentesimo nonagesimo tertio
in crastino festi Nativitas Beatæ Virginis.