Korpusfil: Stephan Borgehammar: «Den latinske Sunnivalegenden. En edition». I: Magnus Rindal (ed.): Selja – heilag stad i 1000 år. Oslo 1997

Digital corpus and dictionary of Norwegian Medieval Latin texts

Nasjonalbiblioteket 2019

Publiseres som del av digitalt tekstkorpus.

[279] 

In festo sancte Suniue uirginis et martyris sociorumque eius.

Lectio prima. Vt posteritati sue fidelis reliquit antiquitas, tempore Ottonis primi erat in partibus Hybernie regali stirpe progenita beatissima uirgo Suniua, que pio patre iam mortuo regni gubernacula iure hereditario regenda suscepit. Hec studio boni patris in fide Christi diligenter instructa populum sue dicioni subiectum uigilanti circumspectionis oculo retrahebat a noxiis, sanctitate quoque uite et morum honestate ad exercitia bonorum operum inuitabat. Erat ei erga cultum religionis katholice ecclesiarumque subsidium affectatio maxima, erga miseriam oppressorum et pauperum inopiam mira compassio, ita ut deuotionem, quam in iunioribus annis sub paterna potestate mens Christo sacrata conceperat, iam ad annos maturiores perueniens, suique iuris effecta, sanctis exemplis et piis operibus demonstraret. Dignum quippe estimabat et congruum quod, sicut aliis honore prestabat, ita uirtutum exercitiis et misericordie operibus quasi lux preuia anteiret.
Lectio secunda. Cum igitur lucerna iam non sub modio sed super candelabrum posita latere non posset, sanctitatis eius et generis, forme quoque et rerum fama longe et lateque diffusa ad cuiusdam tyranni notitiam tandem peruenit. Hic dyabolica rabie instigatus collecta iniquorum armata manu terram uirginis hostiliter inuadens et uiolenter opprimens iure nephario deuastabat. Verumque semen Canaan et non Iuda decepit species. Missa legatione ad uirginem, primo quidem promittens uaria blandis et persuasiuis eam sermonibus alloquitur, ut ei, qui sic potens et strenuus erat, thori consortium non negaret. Deinde uero timorem et terrorem incutiens minabatur se terram totam cum indigenis, si sue uoluntati non acquiesceret, ad ultimum exterminium deducturum. Illa uero diuino amore succensa, non illecta blanditiis nec minis perterrita, considerans etiam periculum diuitiarum labentium – quod, qui transeuntia amplectitur, eo ipse ad decursum ducitur, quo decurrentibus implicatur – magis elegit exilium quam uiro sacrilego copulari.
[280] 
Lectio tertia. Illa igitur cum suis consilio inito requirit, quid e duobus eligerent: aut causa seruande sacre fidei et continentie secum patriam relinquere, aut ibi uiuentes peruicaciter sub maligni tyranni dominio remanere. Cum ergo multi diuine dilectionis dono preuenti gratuito famule Dei, domine sue, tam morum imitationis quam comitatus itineris eligerent prebere solacia, ipsa cum sociis tribulationis sue quamplurimis uiris ac mulieribus et paruulis uitans huius seculi fluctus, fluctuum maris se committens discrimini, in tribus nauiculis uersus partes aquilonares inter undas iter arripuit. Vt igitur monstraret se sociosque suos in solius Dei potestate confidere, uoluntati eius semetipsam et suos committens, sine remis et aliis nauis utensilibus mare simul et exilium confidenter ingreditur. Ceterum mirabilis in altis Dominus, cui uenti et mare obediunt et sperantes in se non deserit, sanctos suos, qui tollendo cruces suas ipsum sequuti semetipsos iam abnegauerant, a tempestate et maris periculo et a mirabilibus elationibus maris illesos et incolumes obseruauit.
Lectio quarta. Tandem post transacta longa maris spatia ad partem illam Noruegie, que a uulgo Ferdarum prouincia nuncupatur, gloriosa illa comitiua Domino ducente peruenit. Huius prouincie incole rationis alieni, cultu siluestres, moribus incompositi, gestu et animo bestiales, uidentes sanctos Dei finibus suis appropinquare, continuo congregato exercitu tamquam ad latrones cum gladiis et fustibus exeuntes, cum eos comprehendere non possent, procul a terra cum sagittis et lapidibus expulerunt. Erant enim gentilitatis errore excecati, et lumen ueritatis infirmis oculis aspicere non ualebant. | Iterato igitur sancti Dei pelagi coguntur inire discrimina, sanctaque illa societas tempestate exorta corporali quidem presentia separatur, que mente et spiritu separari non nouit.
Lectio quinta. Beata igitur Suniua fluctuum turbatione sedata cum maiori parte sociorum ad insulam, cui Selio nomen, applicuit, ibique mansiunculam faciens in speluncis et cauernis terre pre timore gentilium habitauit. Reliqui uero socii ad aliam insulam applicantes, que Kyn a uulgo nomen accepit, simili modo manserunt ex captione [281] piscium sibi necessaria acquirentes. | Eo tempore comes Haquinus de Ladhum, omni tyranno crudelior in populum sibi subiectum deseuiens, sceptra regni Noruegie uiolenter adeptus est. Sub hoc itaque principe tempus non modicum in predictis insulis sancti Dei commorantes Domino Iesu Christo in multa abstinentia et paupertate, castitate et uite sanctitate seruiebant. In hiis insulis nondum indigenarum habitatio erat, sed qui in terra adiacenti degebant, pecora sua ibi in pascuis habuerunt. Cum ergo, sicut solet sepe contingere, pecora, que sine custodibus in montibus uel in insulis ac locis pascuntur campestribus, non omnia interdum a possessoribus reperiuntur, pagani de adiacenti terra uenientes, quas prima facie non poterant inuenire bestias, furtiue credebant ablatas. Sed cum uiderent sanctos Dei ad illas insulas deuenisse, ignotos sibi forma, lingua non intelligibiles, religione et cultu dissimiles, res suas illos abstulisse frustra arbitrabantur. Sed certe existimandum non erat, ut sancti Dei, qui pro obseruanda uirtute, ne illicitis contaminarentur operibus, possessiones patriamque reliquerant, alienum aliquid sibi in exilio usurparent. Despiciebant tamen famulos Dei homines uidelicet pagani, servi diaboli, a Deo alieni, et uelut fures et latrones abhominantes multas eis iniurias intulerunt. Insuper ad predictum comitem uenerunt rogantes eum, ut superueniens cum exercitu famulos Dei trucidaret.
Lectio sexta. Malignus igitur comes, filius iniquitatis, membrum diaboli, ad uirtutes tardus, ad flagitia uelox, iniquis petitionibus adquiescens, cum armato exercitu ad prefatam insulam properabat, ut sanctos Dei, si inuenire posset, extingueret. Sancti autem hec uidentes, specus suos intrabant, preces ad Deum deuotas effundentes cum lacrimis, ut animabus suis requiem eternam daret, sepulturam uero corporibus sub scopulis super eos cadentibus angelico preberet officio. Sicque factum est. Nam ruentes scopuli omnes pariter oppresserunt, et sanctorum animas malefactorum subtractas furiis celo reddiderunt. Sicque regis filia et post eam comites eius, qui fuerant socii tribulationis consortes effecti gaudii, de cauernis petrarum adducuntur in templum Regis, ubi facie ad faciem Deum intuentur,  [282] eius dulcedine sine fastidio perfruuntur. Predictus autem tyrannus et multitudo paganorum, cum explorata diligenter insula sanctos Dei non inuenissent, obstupefacti sunt, cum admiratione non minima recesserunt.
Lectio septima. Transacto uero tempore cum prefatus comes a seruo suo miserabiliter interemptus, et a summo iudice dignam pro meritis suis accepisset sententiam, regnum regendum Noruegie suscepit christianissimus rex Olaus, filius regis Tryggonis, cuius industria et instantia gens Noruegie abiecta ydolorum seruitute per beatum et uenerabilem uirum Sigwardum episcopum christiane fidei sacramenta percepit. Accidit autem eo tempore, ut, cum quidam mercatores nauigarent circa sepedictam insulam Selio, uiderent in littore maris quasi columpnam clare lucis usque ad celum porrectam fulgere. Viso igitur iam insolito nouitatis spectaculo, magna eis admiratio et curiositas studiosa incutitur, quid nouitatis signum huiusmodi demonstraret. Appropinquantes autem columpnam lucis caput humanum sub ipsa luce coruscare inueniunt, de quo mire fragrantie odorem sentiunt redolentem.
Lectio octaua. Accipientes autem mercatores thesaurum tam uenerabilem, omnibus mercimoniis suis incomparabilem, sacrum uidelicet caput, in timore et reuerentia secum tulerunt inde nauigantes uersus Trondemiam, ubi regem gloriosissimum inuenerunt. Erant autem mercatores isti pagani, sed post primam predicationem illustrissimi regis, errorem suum confessi tanti dulcis uerbi Dei admonitionibus se libenter obedire uouebant. Accersito ergo uenerabili pontifice rex katholicus facit eos in nomine Sancte Trinitatis baptizari et fidelium agmini aggregari. Baptizati uero et in fide Christi instructi in presentia uenerabilis antistitis christianissimo regi de columpna lucis, quam uiderant, et de capite, quod inuenerant, fideliter narrauerunt. Tunc iussu regis caput allatum est, quod reuerendus pontifex sacris manibus deuote suscipiens in magna reuerentia cum sanctorum reliquiis recondebat.
Lectio nona. Fiunt plures martyrum Christi testes, iamque sue sanctitatis interpretes haberi dignantur, quos antea persequtores  [283] infestissimos habuerunt. Nam plures de eadem insula uenientes ad regem, id quod priores uiderant, se quoque uidisse sepius firmiter asserebant. Hortatu itaque beati pontificis rex deuotus ad memoratam insulam cum multitudine fidelium nauigio deueniens, cum lustrasset eam, inuenit in occidentali plaga insule montem non modicum, quem transactis aliquibus annis considerauerat corruisse. Hunc locum deuoti rex et episcopus perscrutantes ibique inter saxa boni odoris ossa reperiunt. Iubente igitur uenerabili antistite benignoque rege annuente constructa est ibi ecclesia atque consecrata, ubi signa et uirtutes operatur Deus per merita sanctorum suorum usque in presentem diem. Christiani uero, cum sedule ossa eorum, que reperire potuerunt, congregarent, inuenerunt integrum corpus beate Suniue uirginis et martyris, quod inde cum magno honore translatum et in scrinio collocatum est. Acta sunt hec anno gratie nongentesimo nonagesimo sexto. Transacto uero multo tempore uenerabilis memorie Paulus Bergensis episcopus annuente diuina gratia transtulit memoratas reliquias beate Suniue uirginis et martyris de insula Selio ad ciuitatem Bergensem anno Domini millesimo centesimo septuagesimo. Que in cathedrali ecclesia eiusdem ciuitatis septimo ydus Septembris honorifice collocate sunt regnante Domino nostro Iesu Christo, cui est honor et gloria in secula seculorum. Amen.